CHÀO MỪNG QUÝ VỊ ĐẾN VỚI CỔNG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ NHÀ THƠ - NHẠC SỸ MAI XUÂN CHỨC
anh bia facebook tinh yeu dep buon anh bia facebook tinh yeu dep buon anh bia facebook tinh yeu dep buon anh bia facebook tinh yeu dep buon
1 2 3 4

Thứ Bảy, 26 tháng 5, 2012

GIẾNG NƯỚC LANG TÔI



GIẾNG NƯỚC LÀNG TÔI *


                    Có lẽ, là người dân Việt dù ở đâu hay đi đâu, ở bất cứ phương trời nào, ai cũng mang theo trong ký ức của mình những hình ảnh thân thương về quá khứ với những cổng làng, cây đa, giếng nước. Nghĩ đến cổng làng, giếng làng là thấy hiện lên nỗi nhớ da diết quê hương, cha mẹ, gia đình.... Từ làng, ta ra với đời, uống nguồn nước giếng mát trong; và giếng làng vẫn trầm mặc, lặng lẽ tiễn ta đi rồi lại đón ta về.
                   Hôm nay, tình cờ đọc được bài thơ “Giếng làng” của Mai Văn Hoan, lòng tôi bỗng xôn xao kỷ niệm, tác giả đã đưa tôi và bạn trở về với làng quê yêu dấu.
                                                Về quê tìm lại giếng làng
                                    Lối quen mà cứ ngỡ ngàng bước chân
                                                Bao phen trời đất xoay vần
                                    Làng xưa xóm cũ mấy lần đổi thay
                                                Nép sau vườn dưới vòm cây
                                    Lòng băn khoăn có phải đây giếng làng?
                                                Hỡi người duyên số dở dang
                                    Nhớ chăng đêm ấy.... trăng vàng chung soi
                                                Lỡ tay thương chiếc gàu rơi
                                    Làm xao lòng giếng... một thời vụng yêu
                                                Giếng làng thuở ấy trong veo
                                    Chia cho thiên hạ: giàu nghèo, hèn sang
                                                Gái làng tắm nước giếng làng
                                    Tóc thêm óng mượt, da càng mịn thơm!
                                                Bây giờ nước có đầy hơn
                                    Chạnh buồn tên giếng không còn từ lâu
                                                Bâng khuâng cầm lại dây gàu
                                    Buông tay nhè nhẹ... sợ đau giếng làng.

                  Chẳng phải ngẫu nhiên mà hình ảnh cái giếng làng cứ đi về trong nỗi nhớ của những người xa quê. Cái giếng đã có mặt trong đời sống của người Việt từ lâu lắm rồi: Ít nhất thì trong chuyện cổ tích, nó đã hiện hữu để cô Tấm nuôi con cá bống còn sót lại như nuôi giữ cái huyền thoại, rồi khi Trọng Thủy gieo mình tự vẫn để giải cái oan tình cho Mỵ Châu; và qua những câu thơ phồn thực mang đầy ám ảnh của Xuân Hương nữ sĩ... đến tận hôm nay.
                  Ở làng tôi cũng có một cái giếng như bao làng quê khác. Không ai biết tường tận  giếng nước ấy đã có tự bao giờ; Chỉ biết rằng nghe các cụ cao tuổi trong làng nhiều thế hệ kể lại thì các cụ sinh ra và lớn lên, đã thấy cái giếng ấy rồi. Cứ thế, đời này kế tiếp đời khác cho đến tận bây giờ. Không chỉ là địa điểm cung cấp nước ăn cho cả làng, mà còn có nhiều kỷ niệm với bao người; là niềm tự hào của nhiều thế hệ.

                     Nằm giữa khu trung tâm văn hoá của làng, ngay bên cạnh ngôi đình, Nhà văn hóa – Khu thể thao, giếng nước như một chiếc gương lớn với diện tích mặt lên đến trên 800m2, đáy lòng chảo. Rốn giếng sâu, nước gần ngập một cây tre. Xung quanh được xây bao theo hình tròn từ mép đáy lên, đến nay nhiều chỗ sự liên kết giữa các hàng gạch vẫn còn tốt. Gần đây, nhân dân trong làng và chi hội Người cao tuổi đã góp tiền xây thêm lan can phần vượt trên bờ và trồng con tiện. Xung quanh bờ được đổ bê tông. Tại vị trí đẹp nhất gần đường đi, trong dịp kỷ niệm 1000 Thăng Long – Hà Nội, những người con của làng sống xa quê còn ủng hộ xây một bể cảnh với núi non bộ lớn, chiều cao tới trên 3 mét!.

                      Nhờ có mạch nước ngầm nên nước giếng rất trong, trên mặt còn thả “bèo ong”. Dưới giếng có rất nhiều cá, nhưng rất ít khi đánh bắt. Thời bao cấp, có lần người ta bắt được con cá mè “ta” nặng tới trên một yến.
                      Tuổi chúng tôi lớn lên, trưởng thành đều ăn uống nước giếng làng. Nhiều phó tiến sĩ, kỹ sư, bác sĩ, chuyên viên, anh hùng thời ấy đều nhờ ăn nước giếng nơi đây mà thành đạt!. Những cô thôn nữ với mái tóc dài óng mượt, gọn ghẽ, căng tròn trong bộ quần áo bà ba, chiều chiều ra giếng gánh nước, soi khuôn hình của mình xuống mặt nước thật là gợi cảm, nên thơ. Đôi nồi đất nung ngồi gọn ghẽ trong chiếc quang làm bằng dây song hay cật tre, rồi đến đôi thùng tôn được treo trên móc xích vào hai đầu đòn gánh “bằng” nhún nhẩy trên đường làng... như một bức tranh thuỷ mặc sống động, độc đáo hiếm có...  Hình ảnh giếng nước làng tôi đã có mặt trong những thước phim tài liệu do mấy hãng nước ngoài về quay cùng với những phụ nữ “ba đảm đang” thời chống Mỹ.

                      Lại nhớ, tháng 2 năm 1950, bom Pháp ném xuống làng đã làm sạt lở một góc bờ giếng. Ngay mấy ngày sau làng đã xây lại. Người ta truyền nhau rằng giếng làng rất “thiêng”. Thập kỷ 50 của thế kỷ trước, làng có một ông tên là Hành, vợ mấy lần sinh toàn được con gái? Cũng vừa nhân lúc làng cần thay nước ở giếng. Nhưng do giếng sâu, lại có mạch nước ngầm, nên chưa có phương án thực hiện. Được hội đồng bô lão của làng đồng ý, ông Hành đã đặt mấy “cấp gầu sòng” từ trên bờ xuống tới đáy, với hàng chục chiếc gầu tát suốt ngày đêm, nước đã cạn, giếng trở lại sạch sẽ. Không biết có phải vì việc thiện và tâm linh ấy không mà sau đó vợ ông Hành sinh hai người con trai liền!

                      Theo cụ Pha năm nay 91 tuổi kể lại: Vợ chồng cụ “nên duyên có phận” cũng khởi đầu từ chuyện gánh nước giếng. Hồi ấy là năm 1948, cô thôn nữ - bây giờ là cụ bà -  đi gánh nước, do kỹ thuật túm cổ quang và hướng đứng múc nước chưa thành thạo, một bên nồi đất nung rời khỏi “trôn” quang nổi trên mặt nước, trôi đi. Chiếc nồi bên kia đầu đòn gánh từ từ chìm xuống. Mất thăng bằng, cô gái té nhào sau khi hét lên một tiếng. Cũng may có chàng thanh niên lúc đó mới 18 tuổi – bây giờ là cụ ông -  đi qua vội vàng lao xuống... Người thanh niên sau đó đi bộ đội, lại được tham gia chiến dịch Điện Biên, rồi trở lại quê nhà... Cô gái vẫn chờ... Bây giờ hai cụ vẫn khỏe, con cháu của hai cụ người ở quê, người công tác thoát ly trên thành phố, đều thành đạt trong học tập và cuộc sống....


                      Nhiều năm nay, tuy không còn ai ăn nước ở giếng làng nữa nhờ có 98% số gia đình trong làng có giếng khoan đã qua lọc để dùng trong sinh hoạt và 100% số hộ có bể hứng nước mưa - có bể chứa được trên chục khối - dùng cho việc ăn uống. Tuy vậy, người dân trong làng vẫn cùng nhau giữ gìn giếng làng như một vật báu thiêng liêng, một biểu tượng văn hoá tâm linh không thể mất.


Mời xem tiếp các chuyên mục: Trang chủ, âm nhạc, gia đình, văn thơ...